Hallo Almal

Vir dié van julle wat nie op die Vrye Weekblad ingeteken is nie (dié publikasie is interessant in terme van byderwetse Afrikaans), hier is ’n artikel oor die genderqueer-kwessie. ’n Mens moet op VWB inteken en betaal om te lees (dis die geld werd); dus kan ek nie ’n skakel plaas nie en ek haak-en-plak die artikel.

Geslag vs. Gender | Die ABC van die T in LGBTQ
Die grootste verskuiwing in die wêreld waarin ons woon, is nóg die vierde industri?le revolusie, nóg ’n virus wat in golwe oor die aarde rol. Dis die ontwrigting van die idee dat gender ’n binêre verskynsel (man en vrou) is wat deur biologie bepaal word, en die vestiging van ’n heel nuwe begrip van hoe gender ervaar word. Selfs al sien jy dalk (nog) nie kans om jou kop hiervoor oop te maak nie, moet mens ten minste probeer verstaan waaroor dit gaan. ANNELIZE VISSER brei haar en jou woordeskat uit.
25 MEI 2022
MENSE & KULTUUR
13 MIN OM TE LEES
ARTIKEL 6 VAN 9
Annelize Visser
Joernalis
DEEL

ANGELA TUCK
EK het die webwerf slate.com se troostante, Prudence, ’n paar jaar gelede ontdek. Dit was allesbehalwe “Vra vir Liewe Elize”. Die vrou wat namens die Dear Prudence-persona lesers se vrae beantwoord het, was Mallory Ortberg, skrywer van onder meer die New York Times-blitsverkoper Texts from Jane Eyre, en medeskepper van die vermaaklike feministiese webwerf The Toast.

Haar raad was op die man af, sekuur en sekulêr, en soms het die briefskrywers self deurgeloop. Dit was voyeurisme uit die boonste rakke en ek het begin uitsien na Maandae en Donderdae wanneer nuwe aflewerings van Dear Prudence verskyn.

Laat in 2018 het Mallory Ortberg ’n gedaanteverwisseling ondergaan. Sy naam was nou Daniel M. Ortberg, sy raad net so vlymskerp soos altyd. Ek het Daniel op Twitter begin volg en op dié manier verneem dat hy aan die einde van 2019 met Grace Lavery getroud is en voortaan as Daniel M. Lavery bekend sou staan.

Enige vriend van Daniel was ’n vriend van my, en my “ontmoeting” met Grace het inderdaad al my verwagtinge oortref. Sy is professor in Engels aan die Berkeley-universiteit in Kaliforni?, en ’n kenner van die Victoriaanse letterkunde. Sy is ’n gerekende intellektueel en skrywer, en as die sosiale media ’n aanduiding is, die wêreld se gewildste transgender akademikus.

Ek glo nie my bewondering vir die egpaar Lavery is al rede hoekom ek myself as pro-trans beskou nie. Ek het my lewe lank ’n weersin in alle vorms van diskriminasie en mense wat hulle waardes op ander afdwing. Wanneer ek met transfobiese mense te doen kry, weet ek instinktief dat ons in teenoorgestelde kampe is, maar die afgelope tyd het ek twee goed besef: Een is dat die ontwrigting van ons begrip van gender waarskynlik een van die grootste sosiale en kultuurverskuiwings van die afgelope halfeeu is. Tweedens, dat my eie kennis daaroor maar skraps is, en dat ek net genoeg weet om te vermoed dat dit baie ingewikkelder is as wat die meeste mense besef.

As ek in die kryt wil tree met mense wat byvoorbeeld gender met seksuele ori?ntasie verwar, of die hele verskynsel afmaak as aandagsoekery of mode, sal ek onder meer my woordeskat moet opknap.

Geslag vs. gender
Daar heers tans groot opwinding in ons familie omdat my generasie se eerste kleinkind binnekort verwag word. “Is dit ’n dogtertjie of ’n seuntjie?” wou ek oudergewoonte by die aanstaande ouma weet.

Dis ’n dogtertjie wat Juliemaand in Manchester, Engeland, verwag word, waarmee bedoel word dat die geslag “vroulik” op grond van eksterne geslagsorgane by geboorte aan haar toegeken sal word. (Ander biologiese merkers kan later meer inligting verskaf, waaronder chromosome, hormone, voortplantingskliere, gene en die struktuur van die brein en skelet.)

Voorts beteken dit sy sal grootgemaak word in ooreenstemming met die gender wat volgens gebruik met haar biologiese geslag vereenselwig word. Haar millenni?r-ouers gaan haar waarskynlik nie van kop tot tone in pienk tooi nie, maar die verwagting is nietemin van poppe en poniesterte en partytjierokke. Ons sien almal uit daarna.

Daar is egter volgens betroubare bronne ’n geskatte een-uit-250-kans dat dié poplap se gender nie met haar biologiese geslag ooreenstem nie. Sou dít die geval wees, is dit reeds twee maal meer waarskynlik as ’n dekade gelede dat sy haar (of hul, om die genderneutrale voornaamwoord te gebruik) nonkonformistiese gender-identiteit gaan erken, bekendmaak en uitleef.

Die kopskuif wat haar verbaasde ouers in so ’n geval sou moes maak, is dat geslag en gender nie een en dieselfde ding is nie, en dat hulle meestal, maar nie noodwendig nie, met mekaar ooreenstem. Geslag berus op biologiese eienskappe, terwyl gender beskryf hoe iemand hulself beskou en in die samelewing leef. Dit ontwikkel binne verskeie sosiale kontekste – die gesin, die gemeenskap en die politieke, godsdienstige en kulturele waardestelsels wat in die samelewing heers. Dis dus ’n sosiale skepping, wat boonop meer as die twee opsies manlik of vroulik bied.

Tussen heuwels
Die idee dat geslag binêr is (dus uitsluitlik manlik of vroulik), is lankal deur wetenskaplikes die nek ingeslaan. Daar is wye aanvaarding vir die begrip dat geslag op ’n spektrum voorkom, en dat dit bimodaal eerder as binêr is. Nou moet ek eers verduidelik wat bimodaal beteken, en is ek opnuut vies dat my ouers daarop aangedring het dat ek geskiedenis eerder as biologie op skool neem.

Ho?rskoolgeskiedenis in die 1970’s was immers ’n bloeddorstige fe?verhaal wat daarop gemik was om stemkuddes vir die Nasional Party-regering te werf. Noudat ek daaraan dink, was die interessantste ding van my geskiedenisklas dat die onderwyser, meneer Hanekom, ’n buitengewone liefde vir ballet en blommerangskik gehad het (en hoegenaamd geen belangstelling in die grensoorlo? nie).

As dit nie was dat hy met die koorjuffrou getroud was nie, sou meneer Hanekom onder allerhande soorte verdenking verkeer het daar anderkant die Boereworsgordyn. Dat daar nie ’n Hanekom-baba was nie, het in ieder geval die tonge laat klap.

Danksy my pa se ywer om sy belangstelling in die kunsgeskiedenis met ons te deel, het ek vroeg reeds met die hermafrodiete in die Griekse en Romeinse kuns kennisgemaak – dalk beter voorbereiding as daardie jare se biologieklas om die verskil tussen binêr en bimodaal te verstaan. Die metafoor hieronder is ek voorts aan Cade Hildreth verskuldig, ’n voormalige Amerikaanse rugbyspeler van die jaar wat as genderqueer identifiseer:

Stel jou geslag as twee heuwels voor waarvan die een manlik en die ander een vroulik is. Op die binêre model is hulle heeltemal apart, met geen oorvleuelende eienskappe nie. Dis dus nie aanvaarbaar of selfs denkbaar vir enigiemand om tussen dié twee heuwels te bestaan nie, en die psigiese gesondheid van enige individu wat in die holte val, word noodgedwonge in twyfel getrek. Ouers wat met die fisieke dubbelsinnigheid van ’n nuweling se geslag gekonfronteer word (iets wat na skatting teen dieselfde koers voorkom as mense met rooi hare), stem gewoonlik in tot prosedures wat dinge dié of daai kant toe oplos.

In die bimodale model is daar eweneens twee heuwels, maar in dié geval verteenwoordig elke heuwel ’n groep eienskappe – van lengte tot liggaamshare – wat met die beskrywing “vroulik” of “manlik” geassosieer word. Dit laat ruimte vir mense wat tussen die heuwels val omdat hulle in verskeie mate eienskappe toon wat aan mans én vroue toegeskryf word, om in die samelewing verwelkom te word.

’n Soortgelyke landskap is op gender van toepassing, en in die holte tussen heuwels wemel dit toenemend van ’n verstommende verskeidenheid gender-identiteite wat ek hieronder logies probeer rangskik.

Woorde maak saak
Die woord “transgender” word dikwels gebruik om na alle nonkonformistiese gender-identiteite te verwys, maar skiet tekort as dit byvoorbeeld by die begrip van gendervloeibaarheid kom. Boonop word dit deur baie mense uitsluitlik verbind aan transgender mans, soos my vriend Daniel M. Lavery, of aan transgender vroue soos Caitlin Jenner, die voormalige Olimpiese atleet wie se genderoorgang wêreldwyd die voorblaaie gehaal het.

Kom ons begin eerder by cisgender, wat beteken dat jou gender-identiteit pas by die geslag wat by geboorte aan jou toegeken is – dus die meeste van ons. In teenstelling hiermee beteken transgender dat die gender waarmee jy identifiseer nié by die geslag op jou geboortesertifikaat pas nie.

As jy as nie-binêr of die lekkerder woord, genderqueer, identifiseer, kan dit verwys na ’n wye spektrum van gender-identiteite wat nie uitsluitlik manlik of vroulik is nie. Jy kan byvoorbeeld as manlik én vroulik identifiseer (“bi-gender”), of as sonder gender (“agender”). Jou ervaring kan bepaal dat jy eerder gendervloeibaar is, en dus heen en weer tussen genders beweeg, of jy kan jou as “derde gender” identifiseer, wat beteken dat jy nie jou gender met ’n etiket belas nie.

Die taal waarmee hierdie wyer begrip van gender beskryf word, is nog aan die ontwikkel. Die Human Rights Campaign, ’n 50 jaar oue organisasie wat in die VSA ’n veldtog vir LGBTQ-regte voer, gebruik gender-omvattend om ’n wyer en soepeler verskeidenheid gender-identiteite en -uitdrukkings te beskryf.

Die verskil tussen gender-identiteit en -uitdrukking verdien ook kortliks kommentaar. Met identiteit word verwys na hoe jy jou gender-identiteit ervaar. Uitdrukking het te doen met hoe jy jou gender aan ander mense kommunikeer deur middel van jou voorkoms en optrede. Hoewel die twee dikwels hand aan hand gaan, kan mense om verskeie redes verkies om nié in die openbaar aan hulle gender-identiteit uitdrukking te gee nie.

Noudat ons die taal min of meer onder die knie het, ontstaan die vraag of nuwe woorde noodwendig beteken dat die verskynsel self nuut is. Navorsing dui beslis daarop dat die persentasie mense wat as gender-nonkonformisties identifiseer veral in die afgelope dekade skerp gestyg het, veral onder die onder-25’s. Van die redes wat hiervoor aangevoer word, is meer verdraagsame sekulêre kulture wat groter sigbaarheid van transgender mense toelaat, en die blote feit dat opnames deesdae meer inklusiewe data oor gender-identiteite insamel.

Nietemin glo baie mense dat die mensdom wat geslag en gender betref nog immer uitsluitlik binêr was, en dat gender-nonkonformisme ’n ding is wat in die 90’s sy kop uitgesteek het en gevolglik nie geduld hoef te word nie. Die geskiedenis vertel egter ’n minder eendimensionele storie.


123RF/NITO500
Dis ’n ou storie
Vir ’n samevatting van gendergeskiedenis wend ek my na die webwerf van die veelbekroonde nuustydskrif Foreign Policy, wat reeds die afgelope 50 jaar in Washington gepubliseer word.

Die kompakte geskiedenis word as ’n tydlyn aangebied wat begin rondom die jaar 380 v.C. toe die Griekse filosoof Plato sy Symposium skryf. Hierin vertel die karakter Aristofanes ’n skeppingsverhaal waarin drie geslagte voorkom – mans, wat van die son afkomstig is, vroue, wat die aarde verteenwoordig, en ’n derde, androgene seks, ’n afstammeling van die maan.

Die tydlyn spring ’n eeu of wat na 200 v.C. en die verskyning van Manusmriti, ’n omstrede dokument met Hindoe-wette wat verwys na ’n derde gender van kinders wat glo gebore word wanneer nóg pa nóg ma tydens bevrugting die oorhand het.

Nog ’n paar spronge neem ons na die Balkans in die 1400’s waar “geswore maagde” (burneshas genoem, wat “hy-sy” beteken) hulle verskyning maak. Dis vroue wat hulle tot seksuele onthouding verbind sodat hulle as mans kan leef en daardeur sekere regte en voorregte bekom.

Kom saam na Indi? in 1871 waar die Britse koloniale heersers deur middel van die Criminal Tribes Act die land se hijras verbied – ’n gemeenskap van intergeslag- en transgender mense wat volgens antieke tekste lank reeds in Suid-Asi? verdra en selfs verwelkom word, maar wat volgens die ontstigte Britte die maatskaplike orde ontwrig.

Ons reis vervolgens na die Mexikaanse staat Oaxaca, eeue lank die tuiste van ’n gender-bender-gemeenskap bekend as muxes, waar ’n fees genaamd Vela de las Intrepidas in 1971 van stapel gestuur word om dubbelsinnige gender-identiteite te vier.

Dis ’n lang storie wat wyd loop, maar ons gaan draai interessantheidshalwe weer op die subkontinent waar die hooggeregshowe in Pakistan (2007) en in Indi? (2014) die reg van hijras en ander om as ’n “derde gender” te identifiseer, opnuut erken. (Paspoorte met ’n derde-gender-opsie is vanaf 2014 ook in Australi? beskikbaar.)

Teen 2014 brei Facebook sy genderverstellings uit na ’n indrukwekkende 50 opsies, waarby cisgender ook ingesluit word. Jy kry dus nou die geleentheid om aan te dui dat jou gender-identiteit inderdaad met jou biologiese geslag strook, eerder as dat cisgender as die verstekposisie uitgesonder word.

Wie is bang?
Verwysings na sigbaarheid en verdraagsaamheid moet jou egter nie laat dink dat transgender mense in die meeste gemeenskappe deur ieder en elk omarm word nie. Navorsing wys dat hulle aan uitgebreide sosiale stigma, diskriminasie en seksuele geweld blootgestel word; dat daar ’n vier maal groter kans is dat hulle in uiterste armoede leef, en ’n twee maal groter kans dat hulle dakloos en werkloos is. Depressie en angs kom ook buite verhouding by dié gemeenskap voor, en in Amerika is die selfdoodsyfers vir transgender mense byna 10 keer ho?r as vir die algemene bevolking.

Teenkanting kom uit baie oorde – van die gender-skeptici wat die hele storie met ’n knippie sout neem, tot die draadsitters wat transgender mense aspris per ongeluk op die verkeerde voornaam aanspreek, en laastens die transfobe wat nie skroom om haat en vooroordeel te manifesteer nie. Daarby word nonkonformistiese gender-identiteite gereeld met seksuele ori?ntasie verwar, wat veroorsaak dat mense wat reeds teen homoseksualiteit gekant is, oorgehaal is om die transgender gemeenskap te verwerp.

Vreemd genoeg is ’n konserwatiewe Islamitiese land soos Iran uiters verdraagsaam teenoor transgender mense en word sekshertoewysingsprosedures selfs deur die staat gesubsidieer, maar homoseksualiteit word steeds beskou as ’n oortreding wat by mans met teregstelling en by vroue met geseling gestraf word.

Doktor Karen L. Blair, ’n sielkundige wat gereeld oor gender-identiteit skryf, meen sy weet hoekom daar mense is wat deur dié verskynsel bedreig voel. Sy verwys na navorsing deur die St. Louis-universiteit om vas te stel watter soort gender-identiteit die meeste vrees inboesem by mense wat sterk aan die binêre konsep van gender verknog is.

Dit was vir die navorsers duidelik dat mense vir wie ’n taamlik rigiede definisie van manlikheid of vroulikheid sentraal is aan hulle persoonlike identiteit, deur ander gender-identiteite bedreig voel omdat dit die grense van hulle eie persoonlike identiteit in die gedrang bring. Maar wat dié groep blykbaar die meeste ontstel, is ’n transgender man wat manlik voorkom en ononderskeibaar is van ’n cisgender man, of ’n transgender vrou wat nes ’n cisgender vrou lyk en optree.

Sulke gevalle bring die moontlikheid ter sprake dat daar dalk tog meer as twee binêre genders bestaan, en dat dit boonop moontlik is om jou binêre gender te verander. Wat dit vir dié groep so ontstemmend maak, is dat dit vrae vra oor ’n belangrike aspek van hulle persoonlike identiteit. Hulle heftige reaksie is dus ’n poging om die luike rondom hulle eie identiteit vas te skroef en die grense te bewapen.

Kom ons praat
Ná dese voel ek effens beter ingelig, en ek hoop jy ook. Lesers wat oor meer kennis of ervaring van hierdie onderwerp beskik, is baie welkom om dit hier te deel, want daar is nog heelwat om te leer. Ons hoef ook nie oor alles saam te stem nie, maar vir onverdraagsaamheid en ’n geraas en geblaas oor Adam en Eva is die lewe te kort – en te interessant.

* Die artikel het oorspronklik op 26 Maart 2021 in Vrye Weekblad verskyn.

Hallo Samuel

Dankie vir jou stuiwer in die armbeurs!

Ek wil net sê oor die range, daar is in Suid-Afrika ook ’n hi?rargie van
registrasies waar ’n verpleegkundige op die hoogste vlak ’n MA of PhD kan hê
terwyl die "laagste" vlak, "enrolled nursing auxilliary:
Assisistentverpleegster" hoogstens ’n diploma het. Hy/sy is nie heeltemal ’n
kundige nie. Maar miskien is dit hare kloof (waarvoor ek nogal ’n voorkeur
het). En dalk doen dit nie skade om die junior nurse ’n bietjie status toe
te voeg nie.

Hallo Charl

Ek het ook al vrede gemaak met "verpleegkundige" as genderneutrale term, hoewel ek dit steeds terugvertaal as "nursing specialist". Ek vertaal soms "nurse" as "verpleegster" omdat ek vergeet om "verpleegkundige" te gebruik en omdat "verpleegster" nie vir my voel soos 'n vroulike term nie, maar... maar ek vertaal wel "verpleegster" terug as "female nurse". Na my gevoel is 'n "verple?r" 'n manlike verpleegster, en daarom vertaal ek dit terug as "male nurse". Ek vra om verskoning vir die vertalers wat dan navrae van kli?nte ontvang. As terugvertaler moet 'n mens soms maar nare besluite neem.

Ek stem saam met Sophia dat ons in die posisie is om die taal te lei, en eerlik gesproke dink ek nie ek het veel van 'n beswaar daarteen om "verple?r" te gebruik nie, behalwe dat (soos ek sê) dit vir my voel soos die manlike term.

Ek besef ook dat daar tans vroulike verhoog/televisie-kunstenaars is wat graag na hulself as "akteur" wil verwys (die argument is dikwels dat "akteur" meer status het), maar dieselfde geld: vir my voel "akteur" aan as 'n man en nie 'n vrou nie. As ek na iemand as 'n aktrise verwys, fel ek nie 'n waarde-oordeel nie -- ek kan my nie vind in argumente dat die woord "aktrise" sou verwys na iemand wat 'n laer status het nie.

Binne die verhoog/televisie-kunstenaar-sfeer is daar natuurlik ook snobisme: die kunstenaars kry meer geld vir televisie maar beskou verhoog as meer statusryk, en "aktrise" is hoofsaaklik 'n woord wat vir vroulike televisie/film-kunstenaars gebruik word.

Ek sien dikwels “verpleegkundige” en het dit self gebruik. Die probleem > hiermee egter is dat dit verstaan kan word om na die ho?r range van >

verpleegpersoneel te verwys, of na iemand wat gespesialiseerde ho?r > kwalifikasies het.

Aangesien die onderskeid kennelik nie in Suid-Afrika geld nie, is dit nie 'n groot probleem nie tensy jy 'n teks vertaal wat jy weet NIE vir 'n Suid-Afrikaanse lesersgroep bedoel is nie.
Samuel

开云体育

Skrywer/skryfster haak ook nog soms in my keel vas, Charl, maar dit is dalk my ouderdom wat uithang!

Hi Wilna

?

Baie dankie vir jou mening!

• My feministiese sy sal nie lekker met verple?r werk nie -- akteur is al vir my erg genoeg!

Maar “skrywer” i.p.v. “skryfster” is okay? Ek het in my gesprek met Sophia die moontlikheid genoem of “verpleegster” oor vir mans te gebruik, maar sy het gesê dit sal reaksionêr voorkom.

?

From: [email protected] <[email protected]> On Behalf Of Wilna Liebenberg
Sent: 31 May 2022 15:51
To: [email protected]
Subject: Re: [zalangmed] Nurse

?

Charl, dit is beslis 'n tameletjie. Ek werk dikwels vir die NWU en het geleer om maar met verpleegkundige vrede te maak, so dit is nie meer vir my snaaks nie. Ek gebruik dit in al my vertalings. Nursing specialist is dalk 'n spesialisverpleegkundige?

My feministiese sy sal nie lekker met verple?r werk nie -- akteur is al vir my erg genoeg!

Groete

Wilna

On 31/05/2022 15:40, Charl Hattingh wrote:

Hallo Almal

?

Julle is seker almal vertroud met die probleem van ’n geslagsneutrale Afrikaanse term vir “nurse”.

?

Ek sien dikwels “verpleegkundige” en het dit self gebruik. Die probleem hiermee egter is dat dit verstaan kan word om na die ho?r range van verpleegpersoneel te verwys, of na iemand wat gespesialiseerde ho?r kwalifikasies het. Soos gesien kan word in die BT, wat dikwels “nursing specialist” is. (Ek stuur ’n aparte e-pos oor die range.)

?

Ek verneem dat op die grond in mediese omgewings die term “verpleegster” in sommige gevalle gebruik word om na mans ook te verwys. Dit is vir my ’n bietjie koddig. Elders word ’n geslagsonderskeid getref en “verple?r” én “verpleegster” word al twee gebruik.

?

Dit is m.i. ’n bietjie lomp om elke keer na “verple?r/verpleegster” te verwys.

?

Ek het gaan kers opsteek by Sophia Kapp, voorheen van die Taalkommissie en tans by die Virtuele Instituut vir Afrikaans verantwoordelik vir taaladvies. Sy bevestig dat hierdie ’n tameletjie is en dat daar geen gevestigde of amptelike term is nie. Maar, die patroon in Afrikaans is om die manlike term vir die geslagsneutrale term te gebruik, soos bv. met “akteur” die geval is. Dit hang op die ou end van ons as taalpraktisyns af om te besluit. Ons besluite kan dan ook gebruik be?nvloed. Ek gaan voortaan “verple?r” gebruik en sien wat gebeur.

?

Ek sal graag hoor wat julle dink.

?

Groete

Charl

-- 

?

Wilna Liebenberg

Taalkonsultant/Language Consultant

Geakkrediteerde Vertaler/Teksredigeerder

Accredited Translator/Text Editor

Be?digde Vertaler/Sworn Translator

Tel. +27 (0)28 4356906

Sel/Cell +27 (0)828248910

This message and any attachments are subject to restrictions and a disclaimer. Please refer to  for full details. 

Hierdie boodskap en enige aanhangsels is aan beperkings en 'n vrywaringsklousule onderhewig. Volledige besonderhede is by ? beskikbaar.

-- 

Wilna Liebenberg
Taalkonsultant/Language Consultant
Geakkrediteerde Vertaler/Teksredigeerder
Accredited Translator/Text Editor
Be?digde Vertaler/Sworn Translator
Tel. +27 (0)28 4356906
Sel/Cell +27 (0)828248910
This message and any attachments are subject to restrictions and a disclaimer. Please refer to  for full details. 
Hierdie boodskap en enige aanhangsels is aan beperkings en 'n vrywaringsklousule onderhewig. Volledige besonderhede is by   beskikbaar.

开云体育

-- 

?

Wilna Liebenberg

Taalkonsultant/Language Consultant

Geakkrediteerde Vertaler/Teksredigeerder

Accredited Translator/Text Editor

Be?digde Vertaler/Sworn Translator

Tel. +27 (0)28 4356906

Sel/Cell +27 (0)828248910

This message and any attachments are subject to restrictions and a disclaimer. Please refer to  for full details. 

Hierdie boodskap en enige aanhangsels is aan beperkings en 'n vrywaringsklousule onderhewig. Volledige besonderhede is by ? beskikbaar.

开云体育

开云体育

Charl, dit is beslis 'n tameletjie. Ek werk dikwels vir die NWU en het geleer om maar met verpleegkundige vrede te maak, so dit is nie meer vir my snaaks nie. Ek gebruik dit in al my vertalings. Nursing specialist is dalk 'n spesialisverpleegkundige?

My feministiese sy sal nie lekker met verple?r werk nie -- akteur is al vir my erg genoeg!

Groete

Wilna

Hallo Almal

?

Julle is seker almal vertroud met die probleem van ’n geslagsneutrale Afrikaanse term vir “nurse”.

?

Ek sien dikwels “verpleegkundige” en het dit self gebruik. Die probleem hiermee egter is dat dit verstaan kan word om na die ho?r range van verpleegpersoneel te verwys, of na iemand wat gespesialiseerde ho?r kwalifikasies het. Soos gesien kan word in die BT, wat dikwels “nursing specialist” is. (Ek stuur ’n aparte e-pos oor die range.)

?

Ek verneem dat op die grond in mediese omgewings die term “verpleegster” in sommige gevalle gebruik word om na mans ook te verwys. Dit is vir my ’n bietjie koddig. Elders word ’n geslagsonderskeid getref en “verple?r” én “verpleegster” word al twee gebruik.

?

Dit is m.i. ’n bietjie lomp om elke keer na “verple?r/verpleegster” te verwys.

?

Ek het gaan kers opsteek by Sophia Kapp, voorheen van die Taalkommissie en tans by die Virtuele Instituut vir Afrikaans verantwoordelik vir taaladvies. Sy bevestig dat hierdie ’n tameletjie is en dat daar geen gevestigde of amptelike term is nie. Maar, die patroon in Afrikaans is om die manlike term vir die geslagsneutrale term te gebruik, soos bv. met “akteur” die geval is. Dit hang op die ou end van ons as taalpraktisyns af om te besluit. Ons besluite kan dan ook gebruik be?nvloed. Ek gaan voortaan “verple?r” gebruik en sien wat gebeur.

?

Ek sal graag hoor wat julle dink.

?

Groete

Charl

-- 

Wilna Liebenberg
Taalkonsultant/Language Consultant
Geakkrediteerde Vertaler/Teksredigeerder
Accredited Translator/Text Editor
Be?digde Vertaler/Sworn Translator
Tel. +27 (0)28 4356906
Sel/Cell +27 (0)828248910
This message and any attachments are subject to restrictions and a disclaimer. Please refer to  for full details. 
Hierdie boodskap en enige aanhangsels is aan beperkings en 'n vrywaringsklousule onderhewig. Volledige besonderhede is by   beskikbaar.

开云体育

开云体育

On 17/05/2022 11:49, Ann Hiemstra wrote:

?a 'severe reaction' is 'n 'erge reaksie'? ('n mens sal erge simptome daarvan ervaar, maar nie daarvan doodgaan nie)
(as 'n erge reaksie baie erg? (very/extremely severe) is, is dit ook 'n baie erge/hewige reaksie).
en 'n 'serious condition', is 'n 'ernstige toestand' - dit kan 'n mens moontlik daarvan laat? doodgaan.

Dis hoe ek dit ook gebruik, en ek korrigeer dit as ek dit te?kom in 'n vertaling. Maar... sommige Engelse tekste gebruik tog "serious" as die skrywer duidelik "severe" bedoel het.

Samuel

Ek kry die volgende op Wikipedia, Samuel, vir wat dit werd is:

Niebinêr (of genderqueer) is ’n spektrum van genderidentiteite wat nie eksklusief manlik of vroulik is nie; dit val dus buite die tweeledige geslagsindeling.[3][4] Niebinêre identiteite kan onder die transgender-sambreel val, want baie niebinêre mense identifiseer met ’n gender wat anders is as hulle toegewese geslag.[5] In Engels word dit ook enby genoem (van NB vir non-binary).[6]

Groete
Marietjie

Marietjie Delport
Taalpraktisyn/Language Practitioner
Oesterlaan 13, STILBAAI 6674
Sel/Cell: 0837696871
Lid van SAVI/Member of SATI
This message and any attachments are subject to restrictions and a disclaimer.
Please refer to for full details.
Hierdie boodskap en enige aanhangsels is aan beperkings en 'n vrywaringsklousule onderhewig.
Volledige besonderhede is by beskikbaar.

Hallo almal

Hoe sou julle "genderqueer" vertaal? Ek het dit net so gelos, maar die kli?nt query dit nou.

Wikipedia sê "genderqueer" en "non-binary" beteken dieselfde ding, so "niebinêr" sou seker ook kon werk. Cambridge sê die twee terme beteken dieselfde ding, maar volgens Oxford is daar 'n besliste betekenisverskil.

As ek Oxford reg verstaan, is "non-binary" iemand wat beslis nie manlik of vroulik is nie, en "genderqueer" is iemand wat potensieel wel manlik of vroulik is maar die idee van manlik-en-vroulik verwerp.

Interessant genoeg sê Webster byna die teenoorgestelde as Oxford.

Samuel

Baie dankie, Ann en Samuel – waardeer julle moeite en mededeelsaamheid!
___________________________________________________________________
Leona Labuschagne, Translator | 083 302 2632 | SA GMT +2

On 07/05/2022 08:23, Ann Hiemstra wrote:

Ek vind dit handig.

Dankie, Ann.

Die eerste deel van daai artikel kom woordeliks uit SAAZ en die tweede deel woordeliks uit die HAT. My mening hieroor is ietwat anders.

Ten eerste verstaan ek glad nie die logika wat sê "albei van hulle" is verkeerd en "hulle albei" is korrek nie. En wat my betref is "albei van hulle het verloor" nie verkeerd nie. Dit klink vir my na 'n poging om 'n ?verouderde en formele soort frase voor te staan.

Wat "sowel as" betref dink ek die stryd is verlore. Om "sowel as" te gebruik, is m.i. ingeburger -- dit kom baie algemeen voor -- hoewel ek dit sélf nog as 'n fout beskou (weens my opvoeding) en daarom verander na bv. "asook" of "en".

Wat my betref is "sowel X as Y" hiperformeel, en daarom gebruik ek gewoonlike "beide X en Y" (gelukkig ondersteun HAT my gebruik van "beide").

Samuel